Do niedawna mało kto słyszał o grzybach shiitake. Jeśli już ktoś miał na myśli tego typu smakołyki z dalekiej Azji, to najczęściej grzyby mun, które całkiem dobrze „przyjęły się” nad Wisłą. Jak się jednak okazuje inne chińskie grzyby, shiitake, również coraz mocniej „rozpychają się” na naszych półkach sklepowych. Jakie mają właściwości? Do czego można ich użyć? Kto szczególnie powinien się nimi zainteresować?
Bogactwo witamin – dla zdrowia i odporności
Okazuje się, że wzrastająca popularność grzybów shiitake (zwanych oficjalnie twardnikiem japońskim) bierze się nie tylko z powodu ich smaku (cenionego przez wielu kucharzy, zwłaszcza tych specjalizujących się w daniach azjatyckich), ale również właściwości odżywczych. Posiadają one bowiem w swoim składzie witaminę C, D oraz kilka witamin z grupy B. Jakby tego było mało, znajdziemy w nich również wiele minerałów, w tym: wapń, żelazo, magnez, fosfor, sód, cynk, a przede wszystkim bardzo dużo potasu (aż 1534 mg w 100 g suszonego produktu). Są również cennym źródłem białka i błonnika.
Wszystko to sprawia, że grzyby shiitake mają bardzo pozytywny wpływ na nasze organizmy. Jak przekonują naukowcy z Uniwersytetu Florydy, dodanie do tygodniowej diety jednej lub dwóch porcji tych grzybów wzmacnia nasz układ odpornościowy, ponieważ mają one działanie immunomodulujące. Co więcej, w momencie, gdy organizm wykazuje nadmierną reakcję immunologiczną, mogą przyczynić się do jej zahamowania. Wszystko to za sprawą lentianu – beta glukanu, a więc organicznego związku chemicznego z grupy polisacharydów.
Shiitake na raka?
Jak się okazuje, grzyby shiitake znajdują się w orbicie zainteresowania onkologów już od co najmniej lat 60. XX wieku – to właśnie wówczas przeprowadzano pierwsze badania laboratoryjne w kierunku ich przeciwnowotworowych właściwości. Pod szczególną obserwacją znalazł się wymieniony wyżej lentian. Dlaczego? Ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, że stymuluje on układ odpornościowy i aktywuje pewne komórki białek, które następnie atakują nowotwory. Mowa tu między innymi o makrofagach, limfocytach i komórkach NK (z ang. Natural Killers). Oczywiście aby potwierdzić pozytywne działanie grzybów shiitake w tym zakresie (istnieją choćby badania wedle których ich spożywanie przedłuża życie pacjentom rakiem żołądka i jelita grubego, którzy otrzymują chemioterapię), potrzeba jeszcze wielu dodatkowych badań, jednak te już przeprowadzone każą patrzeć z optymizmem w przyszłość.
Układ nerwowy pod kontrolą
Wśród wielu witamin, jakie występują w grzybach shiitake, rekordowo dużo jest witaminy B3, czyli niacyny. W 100 g suszonego produktu znajdziemy jej aż 14,1 mg. Oznacza to, że zjedzenie około 100 g suszonych grzybów shiitake pokrywa w 100% nasze dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę. A jej rola w naszym organizmie jest niepoślednia – niacyna znacząco wspomaga pracę układu nerwowego. Posiada zresztą również szereg innych właściwości, w tym:
- przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego,
- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych,
- przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia,
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego stanu błon śluzowych,
- pomaga zachować zdrową skórę.
Podsumowując, grzyby shiitake nie bez powodu stają się w Polsce coraz bardziej popularne. Wraz ze wzrostem zainteresowania kuchnią azjatycką na stale rozgościły się w świadomości konsumentów, ciesząc nie tylko wyjątkowym smakiem, ale i mocą witamin i składników mineralnych, wspomagających nasze zdrowie.
Źródła:
- Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Rośliny przyprawowe, PWRiL, W-wa, 1983, ISBN 83-09-00456-7.
